Duchenne Musküler Distrofi İçin Kullanılan Elevidys Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Duchenne kas distrofisi (DMD) olarak bilinen genetik bir rahatsızlık, kademeli kas zayıflamasına neden olur. Erkek çocuklarında DMD olma olasılığı daha yüksektir ve semptomlar ilk olarak erken çocukluk döneminde ortaya çıkar. DMD'nin bilinen bir tedavisi yoktur. Tıbbi uzmanlar semptomları tedavi etmek için fizik tedavi, steroidler ve yardımcı teknoloji (tekerlekli sandalyeler, destekler vb.) kullanır. Sapkın geni hedef alan yeni ilaçlar, DMD'nin ilerlemesini azaltmaya yardımcı olmak için araştırılmaktadır. Elevidys adlı yeni geliştirilen bir gen terapisi ilacı, DMD'li kişilerde kas gücünü korumaya yardımcı olur. [Devamını oku: Duchenne Musküler Distrofi Nedir?]

FDA'nın, klinik faydalar sağlama olasılığının yüksek olduğunu gösteren kanıtlara dayanarak, kritik olarak ihtiyaç duyulan hastalıklar için ilaçları yetkilendiren hızlandırılmış onay prosedürü kapsamında, Elevidys 2023'te yetkilendirildi. Bu onayın ardından, ilaç yakından izlendi. Doğrulayıcı bir denemenin sonuçları Ekim ayında Sarepta Therapeutics tarafından yayınlandı ve ilacın çocukların hareketliliğini iyileştirme birincil amacını karşılamasa da, birkaç ikincil ölçütte iyi performans gösterdiğini gösterdi.

2024 yılında FDA, Elevidys'in DMD geninde doğrulanmış mutasyonu olan 4 yaş ve üzeri hareketli bireyler için geleneksel onay ve aynı mutasyonu olan 4 yaş ve üzeri hareketli olmayan bireyler için hızlandırılmış onay aldığını söyledi. EPA'ya göre, dört yaşından küçük çocuklarda kullanımını haklı çıkaracak yeterli güvenlik verisi yoktur.

Elevidys Gen Terapisinin Maliyeti

Gezegenin en pahalı ilaçlarından biri olan elevidys, tek bir intravenöz infüzyon olarak uygulandığında hasta başına yaklaşık $2,91 milyon dolara mal oluyor. Duchenne Musküler Distrofi hastalığını tamamen ortadan kaldırmayan ilacın bu kadar pahalı olması aileleri strese sokuyor; çünkü ailelerin bu kadar büyük bir maliyeti karşılaması mümkün görünmüyor.

Ayrıca Sarepta'nın henüz birçok ülkede gen tedavisi için lisans başvurusunda bulunmadığı biliniyor.

Duchenne Musküler Distrofi hastası çocukların aileleri bir şekilde masrafları karşılasalar bile, ABD, Dubai gibi ülkelere gitmek zorunda kalıyorlar. Tedavi için 3-4 ay yurtdışında kalmak zorunda kalan aileler de ek seyahat masraflarının yükü altında eziliyor.

İş bununla da bitmiyor! Ailelerin ayrıca Elevidys gen terapisinin çocukları için uygun olup olmadığını görmek için Antikor testi yaptırmak üzere 1 veya 2 günlüğüne ABD veya Dubai'ye gitmeleri gerekiyor.

ABD'deki bazı sigorta şirketleri hariç, Elevidys başka hiçbir ülkede ücretsiz değildir. Aileler çocuklarının ölmesini beklemek istemezler.

Elevidys Nasıl Çalışıyor?

Distrofin, kasların düzgün çalışması ve güçlerini koruması için gerekli olan bir proteindir. Vücudun bu proteini yanlış üretmesine neden olan kalıtsal bir mutasyon DMD'nin nedenidir. Mutasyon, vücudun bileşenlerini oluşturmak için kullandığı koddaki bir hatadır. Distrofin seviyeleri çok düşükse kaslar kademeli olarak bozulur. Bacaklar ve pelvisle başlayarak zayıflık vardır. Sonuç olarak koşmak, merdiven çıkmak veya yerden kalkmak zordur. DMD sonunda kalbinizi, akciğerlerinizi ve kollarınızı etkileyebilir.

DMD, genellikle küçük bebeklerde tanımlanan ilerleyici bir rahatsızlıktır. Bu, çocuk büyüdükçe semptomların daha belirgin hale geldiğini gösterir. DMD'nin bilinen bir tedavisi olmadığından, tıp uzmanları semptomları tedavi etmek için ilaç ve güçlü kasları korumak için fizik tedavi kullanırlar.

Yeni tedaviler, bu genetik hataların belirli bölgelerini ele almak veya kas hücrelerine doğrudan vücutta bulunana benzer bir distrofin proteini sağlamak için lisanslanmıştır. Bu, vücudun karşılaştırılabilir bir distrofin proteini üretmeye başlamasını sağlar. Daha fazla distrofin, kasların zamanla güçlerini korumasını sağlar.

Bu ilaçlardan biri, yaygın olarak gen terapisi olarak bilinir ve Elevidys olarak adlandırılır. Elevidys, vektör olarak bilinen benzersiz bir virüs aracılığıyla kas hücrelerine bir distrofin protein varyantı iletir. Vücudun distrofin proteininin kesilmiş bir formunu sentezlemesine yardımcı olur ve bu da hastalığın ilerlemesini engelleyebilir.

Bu Gen Terapisi Nasıl Uygulanıyor?

Elevidys izole edilmiş, tek seferlik bir müdahaledir. Bir sağlık uzmanı bunu ilacın doğrudan damar yoluyla verilmesi olan bir infüzyon olarak uygular. Yakın izlemeyi sağlamak için infüzyon bir hastanede uygulanır. İnfüzyon prosedürü birkaç saat sürebilir. İnfüzyona hazır olduğunuzdan emin olmak için sağlık uzmanınız prosedürden önce kan testleri yapabilir.

İnfüzyonla ilişkili yan etkilerden kaçınmaya yardımcı olmak için sağlık uzmanınız bir kortikosteroid ilacı uygulamaya başlayacaktır. Elevydis'e başlamadan önce tüm aşılarınızın güncel olduğundan emin olun.

Elevidys Nasıl Geliştirildi?

Elevidys'in DMD tedavisindeki etkinliği ve güvenliği üç çalışmada incelenmiştir. 1. ve 3. çalışmalarda kullanılan plasebo kontrollü bir tasarım, araştırmacıların bir terapinin etkilerini tedavi olmamasıyla karşılaştırarak fayda veya zararda herhangi bir değişiklik görmelerine olanak tanır. Çalışmada belirli gen mutasyonlarına sahip bireylere DMD teşhisi konmuştur. Tüm araştırmalar aynı bilgiyi paylaşmıştır.

Hastaların tamamı (100%) erkek olup yaşları 4 ile 8 arasında değişmekte olup, ortalama yaşları 6 ve ortalama ağırlıkları 22,6 kg idi.

Araştırma, Elevidys alan katılımcıların 76%'sinin Beyaz, 12%'sinin Asyalı, 7%'sinin diğer, 2%'sinin Afro-Amerikan veya Siyah, 2%'sinin "bildirilmemiş" ve 1%'sinin karışık ırk grupları olduğunu buldu. İnfüzyonu almadan önce, çalışmadaki her katılımcı bir kortikosteroid ilaç aldı ve antikor seviyeleri, Elevidys infüzyonu için daha güvenli olduğu bulunan eşiğin altındaydı.

İlk çalışmanın iki aşamasında, katılımcılara plasebo veya Elevidys'ten tek bir infüzyon verildi. Plasebo infüzyonunda herhangi bir ilaç yoktu. 48 hafta boyunca katılımcılar değişiklikler ve olumsuz sonuçlar açısından izlendi. Denemenin ilk 48 haftasının ardından, katılımcılar ilk aşamada aldıklarının tam tersi olan plasebo veya Elevidys almaya randomize edildi. Çalışmadaki herkes hareket edebiliyordu veya yardım almadan kendi başına yürüyebiliyordu.

2. denemeye katılanların her birine Elevidys verildi. Hiçbir plasebo mevcut değildi. Katılımcıların sadece 17%'si yürüyemiyordu, yani artık kendi başlarına yürüyemiyorlardı.

3. araştırmada katılımcılara Elevidys veya plasebo infüzyonu uygulandı.

Elevidys'in araştırmadaki etkinliği, NSAA (North Star Ambulatory Assessment) skorundaki ve/veya iskelet kaslarında bulunan mikro-distrofin proteinlerinin miktarındaki değişikliklerin analiz edilmesiyle belirlendi. NSAA adı verilen bir test, DMD'li bir kişinin ne kadar iyi hareket edebildiğini ve günlük görevleri ne kadar iyi yapabildiğini ölçmek için kullanılır. 34 puan mümkün olan en yüksek puandır. Daha düşük bir puan zayıf kas sağlığına veya sınırlı harekete sahip bir kişiyi gösterir.

Tüm denemelerde, ortalama NSAA puanı 21 ile 23 arasındaydı ve bu da bazı hareket kısıtlamaları olduğunu ancak yine de günlük aktivitelerin çoğunu gerçekleştirebildiğini gösteriyordu. Daha fazla bulgu, belirli bir mesafeyi koşmak veya yürümek, dört basamak merdiven çıkmak ve yatay bir pozisyondan kalkmak gibi görevleri zamanlayarak hareket kapasitesini ölçtü.

Elevidys İşe Yarıyor mu?

Elevidys gen terapisi görmüş çocukların ailelerine ulaşmaya çalışıyoruz. Bazılarına ulaştık ve terapi öncesi ve sonrası deneyimlerini bizimle paylaşmalarını istedik.

Elevidys gen terapisi gören çocukların aileleri çocuklarında gözle görülür bir fark olduğunu bildiriyor. Merdiven çıkmakta zorluk çeken çocukların artık engelleri hızlı ve desteksiz aşabildiklerini söylüyorlar.

Ancak ailelerin en büyük kaygısı gen tedavisinin ne kadar süre etkili kalacağı.

Washington Post gazetesinde Elevidys hakkında yapılan bir incelemede gen tedavisine ilişkin tereddütler dile getirildi.

“125 hastayı takip eden randomize bir çalışma, bu değişimin anlamlı olduğunu ve terapinin hastaların North Star Ambulatuvar Değerlendirmesi adı verilen 34 puanlık bir ölçekteki puanlarını iyileştirebileceğini göstermek için tasarlandı. [Kaynak: Sarepta] Ancak ilaç, bu randomize deneydeki hastalar için net bir fayda göstermedi: Gen terapisi grubunun puanları ortalama 2,57 puan iyileşirken, plasebo grubunun puanları 1,92 puan iyileşti ve bu istatistiksel olarak farklı değildi.” [Devamını oku: Washington Post]

Bu Gen Terapisinin Avantajları Nelerdir?

Çalışmalarda, Elevidys alan kişiler zamanlanmış hareketlerinde iyileşmeler, kaslarındaki distrofin seviyelerinde artışlar ve NSAA puanlarında iyileşmeler yaşadılar. Bu, plasebo alanlara kıyasla kaslarının biraz daha güçlü olduğunu ve daha özgürce hareket edebildiklerini gösteriyor.

NSAA derecelendirmelerinde değişiklik. Deneylerin sonunda, Elevidys alanların NSAA puanları ortalama iki puan artarken, plasebo alanların puanlarında hafif bir düşüş oldu. Bu, Elevidys'in kas kütlelerini artırdığını ve günlük rutinleri sırasında daha zahmetsiz bir hareketlilik sağladığını gösteriyor. Elevidys alan daha küçük çocuklar (4-7 yaş arası) puanlarında daha büyük bir değişiklik gösterdi.

Distrofin proteinleri değişmiştir. Elevidys, distrofin proteininin bir formunu ileterek vücudun doğal distrofin üretmesini teşvik eder. Kas hücrelerindeki distrofin miktarı iki araştırmada arttı. Değerler sağlıklı kasların değerleriyle tutarlıydı. Bu, kas hücrelerindeki daha yüksek distrofin seviyesinin kasları ek zararlardan koruyabileceğini düşündürmektedir. Bu etkinin ne kadar süreceğini öğrenmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.

Çalışmanın sonuçları, Elevidys alanların plasebo alanlara kıyasla bu aktiviteler için zamanlamada iyileşmeler gösterdiğini gösterdi. Elevidys alanların bu egzersizleri biraz daha hızlı yapabildikleri görüldü. Bu etkinin ne kadar sürdüğünü öğrenmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.

Sonuçlarınızın klinik deneylerin sonuçlarıyla uyuşmaması mümkündür. Faydaların potansiyel risklerden daha ağır basıp basmadığı daha sonraki bir tarihte belirlenecektir.

Tedavi Ne Zaman Etkisini Göstermeye Başlar?

Elevidys'in avantajlarını gözlemlemek birkaç yıl alabilir. Vücut kaslar için distrofin üretmeye başladığında kas gücü kademeli olarak artabilir. Yürüme, merdiven çıkma ve yerden kalkma yeteneğiniz belirgin şekilde iyileşebilir. Gelişiminizi takip etmek ve bunu sağlık uzmanınızla görüşmek çok önemlidir. Herhangi bir iyileşme fark etmezseniz doktorunuzla iletişime geçin.

Bu Tedavinin Uygulanmaması İçin Nedenler Var Mı?

DMD genindeki ekson 8 veya ekson 9'un silinmesi gibi belirli genetik mutasyonlarınız varsa, elevidys kullanmamalısınız. Sağlık uzmanınız, Elevidys reçete etmeden önce bu belirli genetik değişiklikler için bir tarama gerçekleştirebilir.

Elevidys vektör AAVrh74 antikorları oldukça immünojenik olabilir, bu nedenle bazı kişiler Elevidys kullanamayabilir. Bu antikorlar, Elevidys'in kas hücrelerine ulaşma yeteneğini ciddi şekilde bozma potansiyeline sahiptir. İnfüzyona başlamadan önce, sağlık uzmanınız antikor miktarını belirlemek için bir kan testi yapabilir. Antikor sayısı aşırı yüksekse Elevidys kullanılmamalıdır.

Soğuk algınlığı, grip, mide gribi, kulak enfeksiyonu veya akciğer enfeksiyonu gibi aktif bir hastalığınız varsa, Elevidys infüzyonlarından önce ve sonra uygulanan kortikosteroid ciddi yan etkilere neden olabilir. Devam eden bir enfeksiyonunuz varsa, Elevidys infüzyonuna veya kortikosteroid ilacı kullanmaya başlamamalısınız. Aşağıdaki enfeksiyon belirtilerinden herhangi birine sahipseniz, doktorunuza bildirin:

• Ateş veya titreme
• Vücut ağrıları
• Öksürük veya nefes almada zorluk
• Yorgunluk
• Hapşırma
• Burun akması
• Boğaz ağrısı

Hangi Kontrol veya Kan Testlerine İhtiyacım Var?

İnfüzyondan önce sağlığınızı izlemek ve vücudunuzun ilaca nasıl tepki verdiğini belirlemek için sağlık uzmanınız laboratuvar testleri isteyebilir. Bu izlemenin önemli bileşenleri şunlardır.

Genetik testler. Doktorunuz Elevidys reçete etmeden önce distrofin genini kontrol etmek için bir kan testi yapabilir. Ayrıca, Elevidys'in alınıp alınmaması gerektiğini belirlemek için belirli mutasyonları kontrol edeceklerdir.

Elevidys vektörüne karşı antikorlar. Kanınızdaki Elevidys vektörüne (AAVrh74) karşı antikor miktarını belirlemek için doktorunuz bir kan testi yapabilir. Bu, uygun dozu belirlemeye yardımcı olur ve olası güvenlik sorunlarını kontrol eder.

Enfeksiyonlar. Eğer enfekteyseniz, Elevidys'e başlamamalısınız. Enfeksiyonları veya diğer kan rahatsızlıklarını aramak için tam kan sayımı (CBC) adı verilen bir kan testi kullanılabilir.

Karaciğer sağlığı. Aktif karaciğer hastalığınız varsa veya cildinizde veya göz aklarınızda sararma varsa doktorunuz karaciğer sorunlarınız çözülene kadar Elevidys'e başlamayı ertelemeye karar verebilir. Karaciğer hasarı karaciğer fonksiyon testi (LFT) ile tespit edilir. Sağlık uzmanınız, karaciğerde herhangi bir olumsuz etki olup olmadığını izlemek için infüzyondan sonra bu testleri gözden geçirecektir.

Kalp kası sağlığı. DMD'nin neden olduğu iltihaplanma, kalp kası hücrelerine zarar verme potansiyeline sahiptir. Troponin olarak bilinen hücre içi bir protein, yaralı kalp kası hücreleri tarafından kan dolaşımınıza salınır. Doktorunuz, Elevidys'i uygulamadan önce ve sonra, kalp kasınızın durumunu gözlemlemek için troponin seviyelerinizi ölçebilir. Nefes darlığınız veya göğüs ağrınız varsa, kalbinizin iltihaplanması olasıdır ve doktorunuzla görüşmelisiniz.

Trombosit sayısı. Semptomlarınız yüksekse trombosit sayınız düşebilir. Trombositler, Elevidys infüzyonundan önce ve sonra sağlık uzmanınız tarafından kontrol edilebilir.

Hangi Tür Etkileşimler Gerçekleşebilir?

Sağlık uzmanınız, Elevidys infüzyonundan önce kortikosteroid ilacınızı almaya başlamadan önce aşı geçmişinizi gözden geçirecektir. Kortikosteroidler bağışıklık sistemini zayıflattığı için, vücudun aşıya nasıl tepki vereceği üzerinde bir etkiye sahip olabilirler. Gerekli aşılar, kortikosteroid ilacı başlamadan en az dört hafta önce yapılmalıdır.

Elevidys ile etkileşime girebilecek ilaçların listesi kapsamlı değildir. Doktorunuzu veya eczacınızı şu anda kullandığınız veya geçmişte aldığınız tüm reçeteli ve reçetesiz (OTC) ilaçlar, vitaminler, mineraller, bitkisel ilaçlar ve diğer takviyeler hakkında bilgilendirin. Bu, herhangi bir etkileşim olup olmadığını veya dozajınızın değiştirilmesi gerekip gerekmediğini anlamalarına yardımcı olacaktır.

Elevidys Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Ailelerin en çok merak ettiği sorulardan bazıları, Elevidys gen terapisinin ne kadar etkili olacağı ve maliyetlerinin nasıl azaltılacağıdır. Ailelerden aldığımız sorulardan bazıları şunlardır: